De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) onderzoekt maatschappelijke ontwikkelingen in de Post 65 periode. De site van de RCE is eind januari 2024 uitgebreid met Verhalen en Tijdlijnen. Hierin zijn de belangrijkste veranderingen in de samenleving uiteengezet. Welke historische gebeurtenissen en verschuivingen hebben plaatsgevonden in de tweede helft van de 20ste eeuw? En hoe zijn die maatschappelijke ontwikkelingen tot uitdrukking gekomen in onze gebouwde leefomgeving?
Idee is dat aan de hand van de verschillende Verhaallijnen de potentiële rijksmonumenten uit de Post 65 periode zullen worden gerangschikt. Dus niet meer vanuit de traditionele typologieën als kerk, woning, kantoor of boerderij maar aan de hand van maatschappelijke thema’s als: Welvaart, Groei, Actie!, Vrijheid, Milieu en Ordenen. Samen met burgerorganisatie en erfgoedverenigingen wordt door RCE de komende jaren een raamwerk opgebouwd van wat bijzonder, karakteristiek en van importantie is geweest in de 2e helft van de 20ste eeuw. Dit groeiende webdossier zal de basis gaan vormen voor de selectie en tevens pers of burgers informatie en inzicht bieden hoe selectie van nieuwe Rijksmonumenten tot stand is gekomen.
Kortgezegd wordt de Post 65 periode door de RCE gezien als een tijdperk van toenemende Welvaart, waarin de overheid met hulp van de aardgasbaten een uitgebreide verzorgingsstaat optuigt en haar burgers volop recreëren en consumeren. Er is volop Groei, the sky lijkt the limit. Maar al snel komt het besef dat al deze groei een wissel trekt op het milieu en niet onbegrensd kan blijven. Vanaf de jaren zestig zetten vooral kritische jongeren de verhoudingen op scherp. Ze voeren op alle fronten Actie: tegen de gevestigde orde, het gezag, vrouwendiscriminatie, oorlogen, bewapening, kernenergie, milieuvervuiling en het woonbeleid.
Steeds minder laat de burger laat zich nog vertellen wat te doen. Vrijheid; niet de overheid, niet de verschillende zuilen, maar het bevrijde individu is voortaan de maat van alle dingen. Vanaf 1965 krijgt het begrip Milieu steeds meer betekenis. Bezorgdheid om het voortbestaan van de wereld en het begin van een brede aandacht voor de klimaatproblematiek komt op. Ongebreidelde groei is niet meer zo vanzelfsprekend. Ordenen, de idealistische maakbaarheidsgedachte uit de wederopbouwperiode wordt als diskwalificerend en betuttelend gezien. Onder invloed van het neoliberalisme verliest de ruimtelijke ordening haar sociale en verheffende kant en ontstaat een strijd om de schaarse ruimte.
Joosje van Geest
foto: WikiCommons, Holland Pop Festival in Kralingse Bos, 1970
https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/post-65-erfgoed/verhalen-en-tijdlijnen
