In Rotterdam worden in de 19e eeuwse woonwijken zoals Het Oude Noorden een aantal sociale woningbouwcomplexen opvallend zorgvuldig verduurzaamd en gerenoveerd. Acht projecten werden in de jaren 1980 tijdens de stadsvernieuwing door het architectenbureau Passchier Vandensteen gerealiseerd. Het worden de Witte Panden genoemd, verwijzend naar de destijds toegepaste lichtgekleurde (asbesthoudende) trespagevels. Het architectenbureau werkte in de jaren 1980 ook aan het Weenahof te Rotterdam, naast het Groothandelsgebouw, eveneens bekleed met witte trespaplaten. In het Oude Noorden werd met de stadsvernieuwing gewerkt aan de verbetering van de woonomgeving door kleinschalige sloop- nieuwbouwprojecten te realiseren. Met deze aanpak werden destijds vervallen woningen verwijderd en bedompte en volgebouwde achterterreinen geopend. Tevens werd de wijk voorzien van extra pleinruimtes.
In opdracht van Havensteder hebben recent vier jonge architectenbureaus aan de renovatie van deze verwaarloosde stadsvernieuwingspanden gewerkt. Het Bouwbureau Havensteder heeft in samenwerking met Studio TMOJ, Studio Abacaxi, LAGADO architects en Laurens Boodt Architect het project geanalyseerd en vervolgens gerenoveerd. Met de aanpak wordt begrip en respect getoond voor de oorspronkelijke bouw, terwijl er met de vernieuwing ook een eigen interpretatie aan de sociale woningbouw is gegeven. Het project maakt duidelijk dat de twintigste eeuwse stadsvernieuwingsprojecten, die lange tijd zijn verguisd, een hernieuwde aandacht en waardering ondergaan. De kwaliteiten en kenmerken van de woningbouw worden inzichtelijk met deze renovatie. Het betreft woningbouw aan de Noordmolenstraat, Zwaanshals, Jensiusstraat en Jacob Catsstraat.
Het project is genomineerd voor de Rotterdam Architectuurprijs 2024, omdat: ‘de afwijkende panden onderling unieker zijn gemaakt en een gevarieerder beeld is ontstaan met behoud van deze bijzondere panden als herkenningspunten in de wijk. De geveltransformatie toont een tijdreis, die voortborduurt op de kracht van het bouwsysteem dat in de jaren 80 werd ontwikkeld, en deze “oude” kracht opnieuw laat opleven voor vandaag en de toekomst.’
Joosje van Geest
https://www.rotterdamarchitectuurprijs.nl/prijs-2024/witte-panden-noord.html
https://tmoj.nl/project/complex-1-en-2/
Foto: J van Geest
