Vorige week is begonnen met de sloop van De Leeuwenburg, het voormalige onderkomen van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) aan de Weesperzijde. Het gehele gebouw wordt gestript en het volledige binnenwerk met installaties, tussenmuren en plafonds wordt verwijderd.
De 6000 studenten en medewerkers van de HvA, die 24 jaar lang in het gebouw was gehuisvest, zijn inmiddels verhuisd naar de Amstelcampus, een stuk verderop aan de Wibautstraat.
De Leeuwenburg is een van de grootste gebouwen van Amsterdam. Het werd ontworpen door Piet Zanstra (1905-2003) van architectenbureau Zanstra, de Clerq Zubli, Lammersma & Partners (het huidige ZZDP Architecten) en in 1977 opgeleverd. Het ligt naast het Amstelstation, op het voormalige fabrieksterrein De Omval aan de Amstel. Architect Zanstra bouwde meerdere grootschalige en robuuste kantoorgebouwen waarvan het inmiddels gesloopte Maupoleum waarschijnlijk de bekendste is. De brutalistische architectuur ontlokte destijds veel reacties omdat de maat, schaal en materialisering van de gebouwen op gespannen voet met het historische stadsbeeld stonden. Toch lijkt het of we inmiddels wel aan deze betonarchitectuur gewend zijn geraakt, de gebouwen zijn iconen geworden. Reden voor de Bond Heemschut om te pleiten voor bescherming van het kantoorverzamelgebouw De Leeuwenburg.
Karakteristiek zijn immers de forse, deels getrapte volumes en de ver doorgevoerde toepassing van prefab elementen, rechthoekige grindbetonnen panelen en diepe vensteropeningen. Ook aan het straatmeubilair werd de nodige aandacht besteed zodat een grote mate van samenhang in vormgeving en materiaalgebruik is ontstaan. Met het Shell-gebouw aan het Hofplein in Rotterdam vormt De Leeuwenburg een hoogtepunt in het oeuvre van Piet Zanstra en zijn bureau Zanstra, Gemlig Meyling en De Clercq Zubli; aldus Heemschut.
Helaas werd de aanvraag niet gehonoreerd omdat er grote plannen in de maak waren. Daarbij wordt de Leeuwenburg voor een deel gesloopt en van een nieuwe toren voorzien zodat het totale ensemble nog veel groter wordt. Het volume wordt maar liefst verdubbeld. Projectontwikkelaar Vastint zal het lage, getrapte gebouw slopen en een nieuw hoog volume ontwikkelen. In de toekomst komen er 400 woningen, ongeveer 52.000 m2 hoogwaardige kantoorruimte en openbare voorzieningen op de begane grond. Niet alleen wordt met de sloop van het kenmerkende lage deel, dat een verbinding maakt met de Amstel, het gebouw aangetast ook zal de sloop van de zware betonconstructie behoorlijk belastend zijn voor het milieu.
De aanpassing van Leeuwenburg wordt ontworpen door ZZDP, de rechtsopvolger van Zanstra.
Joosje van Geest
https://oost-online.nl/sloop-van-binnenwerk-de-leeuwenburg-gestart/
https://www.heemschut.nl/nieuws/actueel/bericht/heemschut-amsterdam-bescherm-leeuwenburg
foto’s: Rolf Bron
